تغییر اقلیم باعث ایجاد سیل می گردد؟ - مجله سرگرمی

به گزارش خبرنگاران، دکتر علی حقی زاده، در جلسه آنالیز علل وقوع سیل که در دانشگاه لرستان برگزار گردید، با بیان اینکه سیل از جمله مخاطرات طبیعی است که هر ساله خسارت های زیادی را به سراسر ایران، مخصوصاً به لرستان تحمیل نموده است، اظهار کرد: با توجه به خسارات و مسائل عمده ای که از طریق سیل ایجاد می گردد، پرداختن به این پدیده و عوامل تأثیرگذار و به وجود آورنده آن بسیار حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه سیل علت بیش از یک سوم مجموع خسارات وارده در دنیا است، ادامه داد: کاهش خسارت های ناشی از سیل سبب حفظ رفاه و ارتقا کیفی سطح معیشت ساکنان حوضه آبخیز بخصوص در مناطق مستعد سیل می گردد.

تغییر اقلیم باعث ایجاد پدیده سیل می گردد؟

این دانشیار دانشگاه لرستان به علل ایجاد سیل در استان اشاره نمود و با بیان اینکه سوالی که اینجا مطرح می گردد این است که آیا تغییر اقلیم باعث ایجاد پدیده سیل می گردد؟ اضافه نمود: ارتباط سیل با تغییر اقلیم بسیار سخت است چون پدیده های طبیعی مثل سیل مستخرج از پارامترهای اقلیمی، پیچیده و غیرخطی هستند؛ ولی می توان گفت تغییر اقلیم باعث افزایش شدت رخدادهای حدی اقلیمی خواهد شد. به نظر خیلی از متخصصین ویژگی اصلی تغییر اقلیم بی نظمی است، سیل های اخیر اصولاً یک بی نظمی اقلیمی هستند که ممکن است در آینده ادامه داشته یا نداشته باشند.

حقی زاده، علت اصلی وقوع این سیلاب ها را بارش باران های شدید مطرح کرد که باعث طغیان رودخانه و جاری شدن آب در زمین های حاشیه ای رود شده است، بیان نمود: به سیلاب هایی که به یکباره و بدون هیچ فرصت قبلی ایجاد و جاری می گردد، سیل های آنی flash flood)) گفته می گردد.

وی ادامه داد: در یک تقسیم بندی دیگر نوع سیلاب های ایجاد شده در استان رودخانه ای و شهری است. با توجه به آمار هواشناسی افزایش بارندگی 1143 میلی متری سال جاری لرستان نسبت به پریود زمانی متناظر در سال گذشته 200 درصد و همین افزایش بارندگی سال جاری نسبت به پریود زمانی متناظر در بلند مدت 130 درصد بوده که نشان دهنده وجود علت اصلی معلولی بنام روان اب و سیل در استان است.

وی گفت: عدم اخذ مجوز جهت احداث سدهای مخزنی و… در استان از طرف وزرات نیرو به بهانه تخصیص حق ابه غیرواقعی باعث می گردد که لرستان از این منابع آبی سرشار تنها از خسارت سیل بهره ای ببرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه لرستان توضیح داد: تغییر کاربری اراضی جنگلی و مرتعی به کشاورزی در مناطق روستایی و توسعه ناپایدار در مناطق شهری بدون توجه به اصول و مبانی اولیه اکو هیدرولوژی یکی از عوامل تأثیرگذار بر ایجاد سیل است و این تغییر کاربری ها در روستاها ناشی از افزایش جمعیت و وابستگی و تکیه معیشت مردم به منابع طبیعی بوده است.

وی مطرح کرد: تغییر کاربری های موجود در شهرها و حاشیه شهرها ناشی از سودجویی یک سری افراد بانفوذ و عدم برخورد قاطع دستگاه ها و ادارات متولی و گاهی وجود رانت های مختلف است؛ همچنین می توان به کاهش سطح مناطق نفوذپذیر در شهرها مثل پارک ها و فضای سبز اشاره نمود.

وی با بیان اینکه عدم توجه و بیگانگی مدیران شهری لرستان به واژه آبخیزداری شهری از علل ایجاد سیل در استان مطرح کرد و با اشاره به اینکه امروزه با توسعه زندگی شهرنشینی و شهرها، موضوع مدیریت حوزه های شهری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است، گفت: وقوع سیل های گسترده در حوزه های شهری باعث ایجاد خسارات جانی و مالی فراوان و تأثیرات مناسب و مخرب در شکل طبیعی، کیفیت آب، ارزش های اکولوژیکی در حوزه های شهری می گردد.

حقی زاده با بیان اینکه عدم رعایت حریم رودخانه و تجاوز به این محدوده به هر شکل بروز و یا تشدید سیلاب را به همراه دارد، گفت: برداشت غیر اصولی مصالح رودخانه ای موجبات تغییر مرفولوژی رودخانه را به همراه دارد که اغلب پیامدهای نا مناسب و پیش بینی نشده ای را به خصوص در انحراف راستا جریان طبیعی ایجاد نموده و باعث گسترش سیلاب می شوند.

نماینده انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران در لرستان اضافه نمود: عدم اجرای مدیریت جامع آبخیزداری شامل اقدامات مدیریتی و اقدامات مهندسی مانند ساخت بانکت، سکوها در دامنه ها و احداث خشکه چین، گابیون بندی، بندهای ملاتی در آبراهه ها و احداث سدهای خاکی و بندهای خاکی در پایین دست زیر حوزه ها باعث شده است.

بارش های سیل آسا سبب بهبود افت آب های زیر زمینی نشده است

حقی زاده بیان نمود: علی رغم افزایش بارش های سیل آسا شاهد تغذیه قابل قبولی در آبخوان ها و بهبود افت آب های زیر زمینی نبوده ایم در حالی که با انجام پروژه های آبخیزداری شاهد کاهش خسارات سیل و بهبود تغذیه آبخوان ها خواهیم بود.

این عضو هیأت علمی دانشگاه لرستان اشاره نمود: عدم توجه به مباحث هیدرولوژیکی در طراحی و احداث سازه های رودخانه ای مثل پل ها و سیل بندها و..... بر اساس دبی سیلاب طرح، استانداری باید شهرداران و پیمانکاران و مشاوران را ملزم به استفاده از متخصصین آّب در طراحی پل ها و پروژه های رودخانه ای و معابر کرد. سیلاب های شهری اخیر نشان داد که در طراحی سیستم کانال کشی و جدول کشی در شهرها اصول اولیه هیدرولوژی و آبخیزداری رعایت نشده است.

وی، احیای دفتر مطالعات آبخیز کرخه و احیای دفتر مطالعات آبخیز دز را از جمله مطالبات استانی در موضوع سیل مطرح کرد و گفت: مدیریت جامع و هدفمند در آبخیزداری بر اساس مرز هیدرولوژیکی تعریف می گردد نه بر اساس مرزهای سیاسی، متأسفانه مدیریت سیاسی استان ها ضربه سنگینی به این مدیریت هوشمندانه وارد نموده در این مدیریت جامع همه اجزای حوزه بالادست و پایین دست به صورت یکسان دیده می شوند.

حقی زاده اضافه نمود: در کشور ایران به خصوص استان لرستان بخاطر اکوسیستم شکننده، احتیاجی فوری به اقدامات و نسخه شفا بخش آبخیزداری حس می گردد.

لزوم احیای دفتر مطالعات آبخیزداری سد کرخه و دز در لرستان

نماینده انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران در لرستان با بیان اینکه احیای دفتر مطالعات آبخیزداری سد کرخه و دز در استان لرستان و تخصیص اعتبار مستقل به این دو دفتر در استان کاملاً حیاتی و برای نجات سدهای استان خوزستان ضروری به نظر می رسد، یادآور شد: لزوم تصحیح حق ابه لرستان توسط وزرات نیرو و شورای عالی آب لازم است چرا که سد سازی و توسعه کشت آبی و آبیاری نوین بدون حق ابه نه تنها یک تصمیم غیر کارشناسی و اشتباه مدیریتی در منابع آب بوده بلکه یک فاجعه اکوسیستمی است و این حق با چانه زنی و رایزنی هوشمندانه نمایندگان و مدیران ارشد استان و نخبگان اجرایی گرفتنی است.

وی بر احداث سدهای مخزنی و تنظیمی در استان تاکید نمود و با اشاره به اینکه حدود 12 درصد آب های سطحی در استان لرستان جاری هستند و میزان دبی خروجی سالیانه از استان لرستان 13 میلیارد مترمکعب است و این در حالیست که حجم 6 سد ساخته شده در لرستان فقط 206.83 میلیون مترمکعب است، توضیح داد: با این توصیف، کشاورزی بیمار لرستان تشنه عبور از کشاورزی سنتی به کشاورزی مالی است. این کشاورزی غیرمالی و بیمار برای جبران آب مورد احتیاج خود با برداشت غیراصولی از منابع اب زیرزمینی باعث افت آب های زیرزمینی در بخش های زیادی از استان شده است.

ضرورت احداث سدهای مخزنی در مکان های مناسب در لرستان

حقی زاده اضافه نمود: با احداث سدهای مخزنی در مکان های مناسب در استان لرستان ضمن کاهش فشار بر منابع آب زیر زمینی شاهد افزایش سطح کشت آبی در استان و رونق مالی در جوامع روستایی خواهیم بود. از طرفی با نبود منابع اب پایدار در استان لرستان در بخش شرب لزوم احداث سدهای بزرگ در لرستان مثل سد معشوره و..... حیاتی به نظر می رسد. همچنین برای کنترل سیلاب ها احتیاج به احداث سدهای تنظیمی در استان در مناطق مستعد سیل است.

این مدرس دانشگاه لرستان بر تهیه نقشه مناطق مستعد سیل در استان لرستان و برنامه ریزی دستگاه های اجرایی در این مناطق تاکید نمود و گفت: رسیدن به این نقشه جامع با مطالعه بر عوامل تأثیرگذار بر سیل در این مناطق شامل پوشش گیاهی، نوع خاک، ژئومرفولوژی، دوری و نزدیکی به رودخانه و...... استفاده از مدل ها و فناوری های نوین امکان پذیر خواهد بود.

وی بر لزوم توجه بیشتر به آئین نامه مربوط به بستر و حریم رودخانه ها، انهار، مسیل ها، مرداب ها، برکه های طبیعی و شبکه های آبرسانی، آبیاری و زهکشی و برخورد قاطع با متخلفین و متجاوزین به این حریم ها تاکید و بیان نمود: لازمه این اجرای این قوانین هماهنگی دستگاهی مختلف است و جابجایی بخشی از شهرستان پلدختر و معمولان و خرم اباد به مناطقی که خطر بروز سیل کمتر بوده احتیاج به یک آمایش منطقه ای و جدی دارد.

ضرورت ایجاد پژوهشکده سازگاری با سیل در دانشگاه لرستان

حقی زاده بر ایجاد پژوهشکده سازگاری با سیل در دانشگاه لرستان اظهار کرد: با توجه به وقوع سیل های مخرب در استان لرستان و در جهت مطالعه جامع و یکپارچه در استان، در راستای کاهش خسارت مالی و جانی و … تشکیل گردد. این پژوهشکده در زمینه پیش بینی و هشدار سیل (هواشناسی) و اقدامات آبخیزداری و مدیریت و کنترل سیل، آموزش و ترویج به مردم در مناطق مستعد سیل فعالیت خواهد نمود.

andishemag.ir: مجله اندیشه | مجله خبری و تحلیل اندیشه، گردشگری، ورزشی و فناوری

bizbing.ir: مجله بیزبینگ: مجله موفقیت در کارآفرینی و کسب و کار